Viernes, 12 de enero de 2018
Ramón Nicolás | Publicado en Carderno da Crítica
Non son quen de lembrar se me ocupei, ou non, dalgunha mostra do traballo literario, extenso e intenso, de Xoán Babarro. Con todo, nunca é tarde e aínda máis se a oportunidade nola brinda este O baúl de Domingos Quintas, que confirma a madureza e solidez dunha traxectoria creativa, desenvolta ao longo de moitos anos no ámbito da literatura infantil e xuvenil en lingua galega como ben se testemuñou en 2015 cando foi nomeado socio de honra da Gálix, cunha laudatio pronunciada pola escritora Concha Blanco.
O baúl de Domingos Quintas preséntase, así pois, como unha historia de carácter autobiográfico coa que, como se sinala tanto nun prólogo como nun epílogo, o autor persegue render homenaxe ao seu bisavó desde que a voz narradora relata a apertura dun vello baúl onde se atopan singulares poemas escritos sobre cortizas de bidueiro, composicións que están vinculadas co mundo da fauna en xeral, tanto aquela máis especificamente galega como a que resulta máis allea a nós.
Alén do coidadoso traballo compositivo, especialmente atento ao ritmo interno dos versos, á sonoridade e á dimensión semántica da palabra, Babarro convídanos a percorrer un universo constituído, como sinala, por todos os animais que atesoura o baúl e que se sitúan entre “o chan verde e o ceo azul”. Se este traballo creativo resulta interesante de seu, o libro adquire outra dimensión ou, se se quere, outra lectura, ao incluír en cada un dos poemas unha nota ao rodapé de carácter moi diverso onde, dun xeito breve, abre outras posibilidades e suxestións interpretativas e asociativas ao poema ao establecer diversas vinculacións do obxecto de atención poético noutras voces da nosa literatura, na literatura popular -adiviñas, refráns, contos, cantigas de berce, coplas, romances, cántigas, esconxuros, trabalinguas, fórmulas expresivas para os xogos…- así como nos ecos que se rastrexan noutras literaturas como as catalá, siciliana, romanesa, francesa ou moldava e, mesmo, resonancias que se poden atopar en cantos recitativos vivos no folclore mexicano, açoriano ou mesmo murciano.
Paréceme moi a ter en conta esta achega de Babarro, con ilustracións de trazo limpo e coidado de Padullés, no xénero da poesía galega para as persoas máis novas, e non só.